Alexandertechniek

Helga Henkens

Wat is de Alexandertechniek?

De Alexandertechniek leert je om als één geheel te leven – volledig aanwezig bij jezelf én bij de wereld om je heen.

 

Het is een praktische, verfijnde en educatieve methode die je leert hoe je met meer gemak en minder spanning kunt bewegen, zitten, staan, spreken, denken en ademen.

Wanneer je steeds meer bewust wordt van spanningen, komen lichaam en geest terug in een natuurlijke samenwerking. Je stapt uit automatische, onbewuste reacties en wordt minder afhankelijk van externe prikkels. Zo doorbreek je het automatische patroon van prikkel en reactie.

Door bewust te zijn van je houding en bewegingen ontstaat er ruimte om een pauze in te lassen. Er is een soort neutrale ruimte waarin je automatische reactie van bewegen, reageren, doen, tot stilstand komt. Vanuit dat nulpunt kun je kiezen: weg van het vertrouwde – je gewoonte – en op weg naar iets nieuws: een meer verfijnde en bewuste manier om met jezelf om te gaan.

 

Deze manier van denken wordt ook wel ‘richting geven’ genoemd. Alexander ontdekte dat als ons primaire besturingssysteem goed werkt, ons lichaam vanzelf op zoek gaat naar lengte en ruimte. De meest natuurlijke beweging is omhoog – tegen de zwaartekracht in – waardoor we ons lichter en vrijer voelen.

Wanneer je gespannen raakt of jezelf verkrampt, gebeurt het tegenovergestelde: je trekt je samen, drukt je omlaag en verliest die ruimte. Het werk van Alexander helpt om die balans terug te vinden, zodat je je weer kan openen, gemakkelijker ademen en vrijer bewegen en denken.

Dit vergroot je zelfvertrouwen en ondersteunt een rustige, evenwichtige houding. Het is dan ook niet verwonderlijk dat veel kunstenaars – voor wie spanning en zenuwen een grote uitdaging kunnen vormen – deze techniek bijzonder waardevol vinden. Toch is zij niet enkel bedoeld voor uitzonderlijke omstandigheden: de Alexandertechniek is toepasbaar in het dagelijks leven en biedt steun in tal van situaties, zodat je met meer kalmte en helderheid kunt handelen, leven, zijn.


Waarbij helpt de Alexandertechniek?

 

Concreet kan het ondersteunen bij:

  • Houdingsproblemen – zoals ingezakte houding, stijve nek, of verkeerde zithouding
  • Chronische spierspanning – bijvoorbeeld in nek, schouders of rug
  • Pijnklachten – zoals rug-, nek- en schouderpijn die door spanning of verkeerde gewoonten ontstaat
  • Ademhalingsproblemen – verbetering van ademhaling en stemgebruik
  • Stress en spanning – door het leren pauzeren en bewuster reageren
  • Performance situaties – toneel, zang, dans, muziek, waar zenuwen of spanning een rol spelen
  • Preventie van overbelasting – bijvoorbeeld bij repetitieve bewegingen of zwaar werk
  • Revalidatie
  • Zwangerschap – preventie van bekkenbodem klachten, rug-nekklachten,

 

 

 Hoe verloopt een sessie?

 

Een sessie in de Alexandertechniek verloopt doorgaans rustig en interactief, met veel aandacht voor bewustwording. Je draagt best gemakkelijke kledij waar je je goed in voelt.

1. Observatie en kennismaking

Ik luister met mijn volle aanwezigheid naar je verhaal, je vragen en of klachten en observeert hoe je zit, staat en beweegt. Vaak wordt gekeken naar alledaagse handelingen zoals opstaan, zitten, lopen of iets optillen.

2. Aanraking en begeleiding

Ik gebruik lichte, zachte, gerichte en subtiele aanraking (bijvoorbeeld op hoofd, nek, schouders) om spanning los te laten, je lichaamsbewustzijn te activeren (proprioceptie) en beweging lichter en vrijer te maken. Je ervaart hoe kleine veranderingen een groot verschil kunnen maken. 

3. Leren pauzeren

Je leert een moment van pauze in te bouwen voordat je een beweging maakt, zodat je niet automatisch in je oude spanningspatronen schiet. Zo ontdek je hoe vaak je onbewust natuurlijke bewegingsprocessen verstoort.

4. Praktische toepassing

Je oefent met alledaagse activiteiten: zitten, opstaan, lopen, soms ook specifieke handelingen uit je werk of hobby (bijvoorbeeld een instrument bespelen, computerwerk).

5. Integratie en bewustwording

Je leert herkennen wanneer spanning ontstaat en hoe je daar bewust mee omgaat, zodat je dit ook buiten de les kunt toepassen.

Het gaat niet om oefeningen, de juiste houding of krachtinspanning, maar om het ontwikkelen van nieuwe gewoonten in houding en beweging en om meer vrijheid te krijgen ten opzichte van beperkende gewoonten. Zo kan je lichaam vanzelf de natuurlijke balans van hoofd, nek en rug hervinden, wat ruimte en ontspanning mogelijk maakt.

 

Gemiddeld duurt een les 45 tot 55 minuten. Het is geen massage en ook geen reeks fysieke oefeningen, maar een leerproces gericht op afleren van belemmerende acties en bewuster je lichaam gebruiken.